Dünya'nın manyetik alanındaki son değişimlerin her yerinde insan izleri var. Gezegenimizin manyetik kutuplarının ara sıra kayması normal olsa da, yeni araştırmalar, baraj duvarlarının arkasında şu anki hareketlerin en azından bir kısmını açıklayacak kadar su biriktirdiğimizi gösteriyor.
Harvard Üniversitesi jeofizikçisi Natasha Valencic ve meslektaşları, Dünya'nın en büyük 7.000 barajında yoğunlaşan kütlelerin, yer kabuğunun dönme eksenini, yer kabuğunun altındaki manyetik alanları harekete geçiren dinamoya göre yaklaşık bir metre (üç fit) kadar kaydırdığını hesapladılar.
Üstelik tüm bu su istifçiliği deniz seviyesinde 21 milimetrelik bir düşüşe de neden oldu. Valencic, "Suyu barajların arkasında hapsettiğimizde, bu yalnızca okyanuslardan su çekmekle kalmıyor, küresel deniz seviyesinin düşmesine yol açıyor, aynı zamanda kütlenin dünya çapında farklı bir şekilde dağılmasına da neden oluyor" diyor.
Bu kütle dağılımı, Dünya'nın yüzeye göre manyetik kutup konumlarını etkileyebilir.
Dönen bir küreye eklenen ekstra ağırlık, ağırlık taşıyan kısmı ekvatora doğru çekerek kürenin döndüğü ekseni kaydırır. Dolayısıyla, Dünya'nın yüzey ağırlığının yeniden dağıtılması, ister su birikintileri oluşturarak, ister buzulları eriterek , isterse yeraltı suyunu uzaklaştırarak olsun, dönüş ekseninin yönünü değiştirir.
Ancak bu, manyetik alanı oluşturan iç yapışkan kısım değil, Dünya'nın yapışkan iç kısımlarının üzerinde yüzen sadece dış kabuğudur; bu da Dünya yüzeyinin farklı bir kısmının gezegenimizin iç manyetik kuzeyi üzerinde oturmasına yol açar.
Yani, kuzeyin kendisi uzayda gerçekten hareket etmemiş olsa da, Dünya'nın yüzeyi onun üzerinden kaymıştır. Bu olguya gerçek kutup kayması denir.
Valencic ve ekibi, Kuzey Kutbu'nun iki aşamada kaydığını tespit etti. 1835'ten 1954'e kadar Avrupa ve Kuzey Amerika'da barajlar inşa edildikçe yaklaşık 20 santimetre (8 inç) doğuya, Rusya'ya doğru kaydı. Ardından , 1954 ile 2011 yılları arasında Asya ve Doğu Afrika'da daha fazla baraj inşa edildikçe 57 santimetre batıya, Kuzey Amerika'ya doğru kaydı.
Valencic, "Yeni bir buzul çağına girmeyeceğiz çünkü kutuplar toplamda yaklaşık bir metre hareket etti, ancak bunun deniz seviyesi üzerinde etkileri var" diye açıklıyor .
Araştırmacılar, bu yüzyıldaki deniz seviyesi artışının dörtte birini (yılda yaklaşık 1,2 milimetre) barajların arkasında tuttuğumuzu hesapladılar. İnsan kaynaklı iklim değişikliğinin deniz seviyelerinin yükselmesine neden olduğu ve giderek daha çalkantılı hale gelen atmosferimizdeki fırtınaların da yardımıyla zaten zararlı gelgit dalgaları yarattığı göz önüne alındığında, bu bir bakıma iyi bir şey olarak kabul edilebilir.
Araştırmacılar, bu bulguların gelecekteki deniz seviyesi artışına ilişkin tahminlerde dikkate alınması gerektiği konusunda uyarıyor.
Valencic , "Barajları ve rezervuarları nereye yerleştirdiğinize bağlı olarak, deniz seviyesindeki yükselmenin geometrisi değişecektir," diyor . "Bu da dikkate almamız gereken bir diğer konu, çünkü bu değişiklikler oldukça büyük ve önemli olabilir."
Manyetik kutupların kayması , atmosfer katmanlarının küçülmesi , okyanus dolaşımının değişmesi ve volkanların harekete geçmesi gibi, insanların istemeden de olsa karıştığı gezegen çapındaki olayların giderek artan listesine ekleniyor.
Bu araştırma Geophysical Research Letters'da yayınlandı.
0 Yorumlar